02-04-2009

Arbeidsovereenkomsten afsluiten in Spanje

Er bestaan verschillende soorten arbeidsovereenkomsten in Spanje. Deze zijn afhankelijk van lokale wetgeving, duur en aard. In Spanje zijn de rechten van de werkgevers en werknemers wetelijk vastgelegd. Daaronder vallen algemene voorwaarden van werkcontracten, ontslagprocedures en onderhandelingsregels. Er zijn specifieke regels voor verschillende industrieën en bepaalde werknemersgroepen. Er bestaan C.A.O.'s en individuele en tijdelijke werkcontracten.
Volgens de Spaanse arbeidswet hebben alle werknemers, of ze nu Spaans, buitenlands of gehandicapt zijn, recht op gelijke behandeling. Vanaf 16 jaar mag een persoon werken, waarbij er tussen de 16 en 18 jaar bepaalde beschermende regels gelden, o.a. bij kwesties als overwerk, nachtdienst of het verrichten van bepaalde werkzaamheden, die gevaarlijk of ongezonde worden geacht.

Er bestaan arbeidscontracten voor verschillende werkzaamheden en periodes, zoals gelegenheidscontracten (contrato por obra), vervangingscontracten (suplencia), parttimecontracten (tiempo parcial), werkervaringcontracten (becario)...
Een contract kan zowel mondeling als schriftelijk worden opgemaakt, maar het meest gangbare is een schriftelijk arbeidscontract, in het Spaans. De werkgever is verplicht om het arbeidscontract vóór de eerste werkdag te registreren bij het Instituto de Empleo (INEM), zoals het Arbeidsbureau in Spanje genoemd wordt. Werktijden en eventueel overwerk van de werknemers worden gewoonlijk vastgelegd in collectieve arbeidsovereenkomsten, maar ook individuele werkcontracten. Men gaat uit van een 40-urige werkweek.

Salarissen
Het minimumsalaris wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld. Er wordt uitegaan van een dertiende maand en vakantiegeld (14 pagas). De hoogte van een salaris staat per functie niet altijd vast. In Madrid en Barcelona worden de hoogste salarissen betaald, maar ze lopen achter bij salarissen in andere EU-landen.

Proefperiode
In Spanje geldt voor de meeste banen een proefperiode (periódo de prueba). Deze kan tussen 15 dagen en 6 maanden zijn, afhankelijk van de functie en de werkgever. Voor ongeschoold personeel geldt een proefperiode van 15 dagen en voor hoger opgeleid personeel een periode van 6 maanden. Binnen de proefperiode mogen zowel de werknemer als de werkgever
zonder opzegtermijn en boetes het arbeidscontrat ontbinden, tenzij anders overeengekomen is.

Zwangerschapsverlof
Vrouwelijke werknemers hebben recht op zwangerschapsverlof en -vergoeding van zestien weken, normaal gesproken zes weken voor de bevalling en tien weken erna. De vrouw mag wettelikjk twee weken van haar zwangerschapsverlof overdragen aan haar man.

Ontslag
Collectieve ontslagen zijn uitsluitend mogelijk als de Arbeidsautoriteiten die hebben goedgekeurd. De wettelijke vergoeding is 20 dagen salaris per gewerkt jaar met een maximum van 12 maanden, tenzij in de overeenkomst anders vermeld staat.
In geval van objectieve redenen (ongeschiktheid) heeft de werknemer recht op 20 dagen salaris voor ieder dienstjaar met een maximum van 12 maanden. De hoogste vergoeding is 45 dagen per gewerkt jaar tot een maximum van 3,5 jaar.
De werkgever is verplicht het ontslag 30 dagen van te voren schriftelijk mede te delen aan de werknemer. In de ontslagbrief moeten redenen en de ontslagdatum worden vermeld. Bij objectieve en disciplinaire redenen kan de werknemer het ontslag aanvechten bij het arbeidsgerechtshof. In het geval de werknemer in het gelijk gesteld wordt, heeft hij recht op betaling van al het achterstallig salaris vanaf het moment van het ontslag.

Werkloosheidsuitkering
De Spaanse WW-verzekering (desempleo) is voor alle werknemers bij Spaanse bedrijven verplicht. De werkloosheidsverzekering/uitkering wordt gedekt door de Spaanse Seguridad Social (sociale zekerheid), waaraan premies worden afgedragen. Schoolverlaters hebben geen recht op een uitkering. Bij verlies van banen is de WW-uitkering afhankelijk van het genoten salaris en het aantal gewerkte jaren. De maximale duur van de WW-uitkering is 18 maanden. Daarna wordt er een zg. Subsidio uitgekeerd. Dat is een klein bedrag, waar iemand alleen van kan leven wanneer hij bij zijn ouders woont of een partner heeft met een salaris.

Vakantiedagen
Een werknemer, die fulltime in dienst is, heeft recht op 30 werkdagen betaald verlof. De Spaanse feestdagen zijn hier niet bij inbegrepen. Augustus en in mindere mate juli zijn normaal gesproken de vakantiemaanden in Spanje. Er bestaan veertien nationale en lokale feestdagen (festivos).

Werkvergunning
In het geval van EU-onderdanen is er geen werkvergunning meer nodig. Wel is een verblijfskaart vereist voor een verblijf van langer dan drie maanden. Niet-EU-onderdanen moeten een speciaal werkvisum en een werk- en verblijfsvergunning aanvragen, afhankelijk van het type werk en de duur daarvan.

Detachering
Bij 'detachering', wanneer een werknemer werkzaamheden in opdracht van de werkgever in Nederland verricht, kan dat voor een periode van niet meer dan 12 maanden. De richtlijn 96/71/EEG regelt dat de werkgever in de geval wettelijke voorschriften voor wat betreft arbeidsvoorwaarden. In het geval van detachering is het doorgaans aan te raden om in Nederland verzekerd te blijven. De gedetacheerde dient te beschikken over een detacheringsverklaring (E101), de nationaliteit te hebben van een EU- of EER-land en een dienstverband hebben met de werkgever. Met een detacheringsverklaring heeft bestaat er recht op medische zorg in Spanje.

Bronnen en andere referenties:
EVD
Internationaal ondernemen en samenwerken.
Seguridad Social
Oficina de Empleo (INEM)